TÁC HẠI KHÔNG LƯỜNG CỦA VIỆC MẤT NGỦ...

 Mất ngủ (insomnia) hay khó ngủ (sleeping dificulties) là một dạng rối loạn giấc ngủ, người bệnh rơi vào tình trạng không thể đi vào giấc ngủ, giấc ngủ chập chờn khó duy trì hoặc ngủ dậy vẫn cảm thấy mệt. Khoảng 33% dân số bị một trong nhiều triệu chứng của mất ngủ, 15% bị ngầy ngật trong ban ngày, 18% không thoả mãn với giấc ngủ, 30% bệnh mất ngủ có liên hệ bệnh tâm thần.

Tình trạng mất ngủ đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của rất nhiều người. Nghiêm trọng hơn, nếu mất ngủ kéo dài thì sẽ gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe của bạn: nguy cơ cao huyết áp sẽ tăng khi bạn chỉ ngủ 5-6 giờ một đêm, thiếu ngủ làm gia tăng nguy cơ ung thư vú, trầm cảm, suy giảm khả năng nhận thức,… Để hiểu rõ hơn về tác hại khôn lường của việc mất ngủ kéo dài, các bạn tham khảo bài viết sau đây nhé!

Nguyên nhân gây mất ngủ

Mất ngủ do tuổi tác

Chu kỳ thức – ngủ sẽ thay đổi theo tuổi tác. Khi bước vào giai đoạn cao niên tâm sinh lý thay đổi nên thời gian dành cho giấc ngủ sẽ ít đi, bạn thường ngủ muộn và thức dậy sớm, thậm chí trằn trọc khó ngủ vào bao đêm, mặc dù ban ngày bạn ngủ ít hoặc không ngủ.

Mất ngủ do bị stress

Những gánh nặng và áp lực từ cuộc sống khiến thần kinh bạn lúc nào cũng căng như dây đàn, cơ thể bạn luôn trong tình trạng mệt mỏi, stress thì chắc chắn bạn cũng khó có được một giấc ngủ ngon. Khi não bộ và các cơ quan trong cơ thể không được thả lỏng sẽ dễ dẫn đến tình trạng rối loạn giấc ngủ.

Mất ngủ do bệnh lý

Một số bệnh như đau xương khớp, cảm cúm, viêm xoang, viêm loét dạ dày, đại tràng, huyết áp hay rối loạn tiểu tiện thì giấc ngủ của bạn cũng bị ảnh hưởng nhiều. Ngoài ra, khi đang sử dụng các loại thuốc chứa caffeine có tác dụng kích thích bộ não trở nên hưng phấn hơn cũng là một trong những nguyên nhân khiến bạn khó ngủ.

Mất ngủ do ngoại cảnh

Tiếng ồn hay ánh sáng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ của bạn. Bạn thắc mắc tại sao lại bị mất ngủ trong khi công việc không quá bận rộn? Thủ phạm rất có thể là tiếng động từ nhà hàng xóm, tiếng xe cộ, hay công trình đang thi công ở gần đó, hoặc cũng có thể do ánh đèn hắt ra từ chiếc điện thoại của bạn.

Mất ngủ có tác hại gì?

Mất ngủ kéo dài gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe của bạn.

Giấc ngủ điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, giúp cho bộ não được nghỉ ngơi, loại trừ stress, tăng cường khả năng tập trung, trí nhớ và sự sáng suốt. Sau đây là những tác hại khôn lường của việc mất ngủ kéo dài:

Mất ngủ làm mất tập trung

Nếu giấc ngủ thường xuyên bị gián đoạn, bộ não dành rất ít thời gian cho trạng thái REM (giai đoạn ngủ sâu và mơ) – rất cần thiết. Kết quả, con người sẽ cảm thấy chậm chạp và gặp khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ và ghi nhớ mọi thứ. Theo tiến sĩ Shives, những người có được giấc ngủ REM thường có cảm giác tốt hơn về nhận thức và cảm nhận tốt hơn về hạnh phúc, từ đó tâm trạng cũng được cải thiện đáng kể.

Ăn cá nhiều hơn là một trong những cách giúp ngủ ngon. Theo tạp chí Men’s Health, các axit béo omega-3 có trong cá hồi, cá thu có tác dụng giúp tăng cường trí nhớ và tăng nồng độ serotonin – một hormone chịu trách nhiệm về hạnh phúc.

Mất ngủ làm giảm hiệu suất công việc

Thiếu ngủ có thể làm giảm hiệu suất công việc. Cũng theo nghiên cứu được trình bày tại cuộc họp thường niên APSS năm 2009, một giấc ngủ trưa ngắn có thể thúc đẩy tâm trạng và hiệu suất công việc. Một giấc ngủ trưa hợp lý là khoảng từ 20-30 phút sẽ giúp giảm cảm giác buồn ngủ, lấy lại tinh thần sảng khoái, hồi phục năng lượng nhanh và có thể giúp tỉnh táo để bắt tay vào công việc ngay. Theo các nhà khoa học, ngủ trưa khoảng 26 phút có tác dụng cải thiện hiệu suất làm việc lên 34%, song không nên kéo dài quá 40 phút để tránh lâm vào trạng thái mệt mỏi.

Mất ngủ làm tăng cân

Thiếu ngủ không chỉ gây nên những ảnh hưởng đến xấu sức khỏe của bạn mà còn chính là “thủ phạm” khiến việc thừa cân ngày càng trầm trọng hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, khi thiếu ngủ, cơ thể bạn sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, các cơ quan không đảm trách được chức năng vốn có của cơ thể, khiến cho lượng calo không thể tiêu hao, tăng lượng mỡ tích tụ.

Những người thiếu ngủ có hoạt động não bộ nhiều hơn trong các vùng liên quan đến động lực ăn uống, nhưng lại ít hoạt động ở những vùng có thể giúp lựa chọn thực phẩm lành mạnh, từ đó dẫn đến tăng ham muốn các món ăn nhiều calo.

Mất ngủ làm tăng huyết áp

Giấc ngủ bị gián đoạn sẽ gây căng thẳng vào ban đêm và căng thẳng này cũng gây hại như bất kỳ căng thẳng khác xảy ra trong ngày. Khi thiếu ngủ, cơ thể sẽ đối mặt với nguy cơ tăng huyết áp.

Nghiên cứu cho thấy kích thích tố căng thẳng có xu hướng gia tăng ở những người bị thiếu ngủ, tiến sĩ Shives nói. Tăng nội tiết tố này có thể dẫn đến sự gia tăng tạm thời huyết áp, và sau đó sẽ trở thành vĩnh viễn sau một khoảng thời gian.

Tiến sĩ Shives cảnh báo rằng, nằm trên giường chờ đợi để đi vào giấc ngủ có thể dẫn đến lo lắng và càng gây khó khăn hơn cho giấc ngủ. Khi không ngủ được, hãy ra khỏi giường dù cảm thấy mệt mỏi. Có thể tham gia vào các hoạt động bình tĩnh và yên tĩnh, chẳng hạn như đọc sách hoặc nghe nhạc thư giãn một hoặc hai giờ trước khi đi ngủ; tránh truyền hình và đèn sáng. Nếu vẫn không thể ngủ, ra khỏi giường và tiếp tục hoạt động yên tĩnh cho đến khi thật sự buồn ngủ.

Mất ngủ gây trầm cảm

Thiếu ngủ là nguyên nhân làm giảm chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng điều chỉnh tâm trạng con người.

Mất ngủ làm suy giảm trí nhớ

Thiếu ngủ là nguyên nhân dẫn tới suy giảm hoạt động của não bộ. Giấc ngủ đủ là thời gian phục hồi lại sức lực. Thiếu ngủ dẫn đến giảm trí nhớ, khó tập trung chú ý, giảm sút khả năng lao động và hậu quả tất yếu là giảm tính tích cực trong cuộc sống.

Mất ngủ ảnh hưởng đến làn da

Các chuyên gia phẫu thuật thẩm mỹ và các phương pháp trị liệu da chỉ cho chúng ta biết: Thiếu ngủ khiến cơ thể không sản sinh ra hormon sinh trưởng mà lần lượt tạo ra cortisol, một loại hormon căng thẳng được tìm thấy, có thể phá vỡ nhiều collagen trong cơ thể.

Loại hormon căng thẳng này làm tăng tình trạng viêm do mụn và hơn hết, có thể làm làn da hình thành nếp nhăn sớm. Thiếu ngủ ảnh hưởng tới chức năng bảo vệ da tự nhiên, làm khô da và làm tăng độ nhạy cảm trên da. Từ đó mà lớp biểu bì trở nên yếu và khả năng tự bảo vệ rất kém, nhất là khi phải tiếp xúc với hóa chất độc hại và ô nhiễm môi trường như hiện nay.

Mất ngủ gây rối loạn tâm lý

Thiếu ngủ, bộ não sẽ có những phản ứng tiêu cực. Nó thường dẫn đến tình trạng rối loạn, lo âu, cáu gắt, uể oải, mệt mỏi,… Đồng thời gây nảy sinh rất nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm, tự kỷ,… Nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hoàn thiện của hệ thần kinh.

Mất ngủ gây bệnh tim mạch

Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh về tim mạch. Bởi khi đó, hệ thần kinh giao cảm hoạt động nhiều hơn, mạch máu co lại, huyết áp tăng, tạo áp lực thêm cho trái tim. Hơn nữa, khi ngủ ít, cơ thể cần nhiều insulin hơn để duy trì mức độ đường huyết bình thường, do đó có tác động xấu tới mạch máu và tim.

Mất ngủ gây bệnh tiểu đường

Theo nhiều nhà khoa học, thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân dẫn đến căn bệnh tiểu đường. Yếu tố ảnh hưởng đến bệnh này chính là insulin, dây dẫn của glucose đến các cấu trúc tế bào. Sự mất cân bằng của glucose (dù tăng hay giảm) cũng gây ra buồn ngủ. Nếu cùng với điều này, xuất hiện thêm các biểu hiện như khô miệng, khát nước, ngứa và mẩn đỏ, huyết áp tăng,… thì bạn cần đến bác sĩ đa khoa hay một bác sĩ nội tiết để tư vấn về bệnh tiểu đường.

Thiếu ngủ sẽ dẫn đến viêm cứng lòng mạch máu vì gia tăng hormon gây stress, đường huyết, huyết áp và béo phì, các nguy cơ dẫn tới bệnh tiểu đường.

Nguy cơ ung thư vì mất ngủ

Thiếu ngủ cũng là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ ung thư. Một cuộc nghiên cứu vào năm 2008 được thực hiện ở Anh cho thấy, phụ nữ ngủ ít hơn 6 tiếng đồng hồ/đêm có nguy cơ phát triển bệnh ung thư vú, và một nghiên cứu tại Trường Y Harvard (Mỹ) cho kết quả, những ai ngủ ít hơn 6 tiếng/đêm có nguy cơ phát triển khối u đại trực tràng dẫn đến ung thư ruột kết. Lý do, hormone melatonin được sản xuất ra trong khi ngủ có thể chống lại sự tăng trưởng của các tế bào khối u và khi thiếu ngủ, hormone này bị hạn chế rất nhiều.

Mất ngủ đe dọa hôn nhân

Một nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị thường niên năm 2009 của Hội ngủ Liên đới (APSS) ở Massachusetts (Mỹ) cho thấy phụ nữ có chồng ngủ tốt hơn so với phụ nữ độc thân, và những ai có cuộc sống hôn nhân hạnh phúc có thể tránh được nguy cơ các vấn đề giấc ngủ.

Mặt khác, nghiên cứu cũng cho thấy việc chia sẻ giường với một đối tác bị chứng ngáy ngủ có thể gây bất lợi cho hôn nhân. Bên cạnh cáu kỉnh, thiếu ngủ do tác động của việc ngáy ngủ có thể gây trầm cảm, lo âu, và cả những xung đột trong hôn nhân, tiến sĩ Shives cảnh báo.

Để cuộc sống hôn nhân mặn nồng, hãy kiểm tra chứng ngáy ngủ. Ngáy ngủ là một triệu chứng của hiện tượng ngưng thở khi ngủ, gây rối loạn giấc ngủ không chỉ cho bản thân mà còn cho cả người nằm bên cạnh.

Với những tác hại khôn lường của việc mất ngủ kéo dài giúp các bạn biết được tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sức khỏe con người. Khi bị mất ngủ, đại não ở trong trạng thái “ngẩn ngơ”, không thể tập trung được tinh thần vào việc gì, khả năng phán đoán giảm hẳn, sức tập trung kém, trí nhớ cũng giảm đi nhiều, đầu óc nặng nề, không tỉnh táo,… Tuy nhiên, đây mới chỉ là những hậu quả trước mắt. Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài sẽ khiến bạn hay cáu gắt, lo lắng, hoảng loạn,… và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng.